מזרחית משותפת
מול מציאות של פחד, אפליה, הפרדה והסתה התחברנו על מנת לכרות בריתות, ליצור שותפויות, לחצות גבולות קבוצתיים, אתניים, מגדריים ותודעתיים ולהעיר את התקווה. השותפות שאנו מחפשים איננה פתרון פשוט וקל לתחלואי העת הזו. היא דורשת מחויבות ונשיאה ארוכה במשא שהמפגש מחייב. אנו מציעות ומציעים הליכה משותפת לכל הקבוצות המדוכאות בחברה הישראלית: פלסטינים, מזרחים, אתיופים, דוברי רוסית, בני ובנות העשירונים התחתונים, כל מי שנדחקו לפריפריה ולשוליים החברתיים וכל מי ששואף לשנות מעיקרו את המצב הקיים ולהיאבק בדיכוי. קבוצות אלו אשר עסוקות פעמים רבות בסוגיות דומות אם כי לא תמיד באותם אופנים, ואנו מאמינות כי בכוחה של שותפות מכבדת ומתמשכת לגבור על המבקשים לפצל ולהסית.
"מזרחיות זו לא עדה, זו תודעה״ אמר אלי חמו ז"ל, פעיל חברתי וממקימי "תנועת האוהלים". מדבריו משתמע כי זהו עניין של בחירה, ואנחנו מניחים בחירה זו כתשתית לברית שאליה אנחנו חותרים. שלוש הדתות המונותיאיסטיות התהוו על חופי הים התיכון, העברית נולדה במרחבי קדם ולמרות הניסיון להשכיח זאת מהציבור, מדינת ישראל ממוקמת במזרח-התיכון. לפיכך, אנו רואות במזרחיות פתח של תקווה לאזרוחה של החברה הישראלית. אנו מאמינים כי זהות מזרחית פלורליסטית, אחריות משותפת ושותפות במאבק לסיום העוולות והדיכוי יכולות להיות משימת חיים קולקטיבית ומקור השראה ותיקון לכל יושבות ויושבי הארץ הזאת. על בסיס האמונה הזו אנו מצהירות על עצמנו כמזרחיות וכמזרחים: בין אם נולדנו למשפחות שמוצאן במזרח התיכון וצפון אפריקה ובין אם לא; בין אם נצרבנו בכור ההיתוך הישראלי ובין אם בחרנו להיאבק בדיכוי.
כולנו נאבקות ונאבקים זה שנים ארוכות לשינוי החברה הישראלית ואין לנו בהכרח בית מפלגתי מובהק. פעמים רבות היה עלינו לבחור בין הצבעה למפלגות המתיימרות להחזיק באידאולוגיה שמאלית ללא שותפות פלסטינית-יהודית משמעותית, ללא ייצוג מזרחי וללא עיסוק במאבק המזרחי, לבין הצבעה מזרחית שמשמעותה הסתפקות בייצוג סימבולי ותמיכה בדיכוי הפלסטינים. ברירה זו הובילה אותנו פעמים רבות להצבעה סולידרית למפלגות פלסטיניות, גם כאשר הן לא עסקו במאבק המזרחי. אנו מזהים הזדמנות היסטורית בהקמת הרשימה המשותפת לכינון שותפות שאיננה ברירת מחדל אלא בחירה משמעותית שניתן לצקת אליה תכנים חדשים.
הקמת הרשימה המשותפת מהווה הזמנה פתוחה לדמיין יחד את חזון הבית המזרח-תיכוני הפתוח והמכליל המבוסס על שאיפה לצדק. מלב המציאות המייאשת, בתוך מצב המצור, המלחמה, הגזענות והדיכוי, אנו קוראים ליצירתה של ברית בין כל המבקשות להיאבק בסדר החברתי הניאו-ליברלי ובכוחות האנטי-דמוקרטיים הקמים עלינו לכלותינו.
ברית זו נשענת על ההנחה כי חוויות הדיכוי ותוצאותיו אינן נחוות או מותירות חותם באופן זהה על בני כל הקבוצות, אך בד בבד כל דירוג ערכי של אי שוויון, סבל ועוולות מייצר סבל ועוול נוסף. יצירת היררכיה של דיכויים משרתת את הנדסת המרחב בכוח הזרוע ואת המיליטנטיות של כל ממשלות ישראל. כילידי המרחב אנו דוחים את רעיון ההסתגרות הקולוניאליסטית בתוך אותה וילה מדומיינת בג'ונגל. עלינו לאזור יחד את האומץ לפעול לפירוק מן היסוד של שרשרת המזון האנושית שהתבססה כאן מ-48', שמדרגת בהירארכיה איומה את בנות ובני הארץ הזאת כעליונים וכתחתונים, ומשסה אותם אלה באלה. התנגדות לכך היא הצו המוסרי והמחויבות הפוליטית שלנו כמזרחים/ות, כיהודים/ות, וכבנות וכבני המרחב.
אבל מעבר לכך, זהו גם האינטרס שלנו, ושל כל קבוצה, כי המאבק נגד אי-השוויון והעוולות שחוות קבוצות בישראל על בסיס מגדרי, לאומי ואתני אמנם ידרוש מחלקנו לוותר על פריבילגיות, אך גם בה בעת יתרום ליצירת חיים בטוחים ועשירים שאינם רוויים במחסומים המסכנים כל אחת ואחד מאיתנו. הפשיזם מחלחל אל היחסים במרחב המשותף, העירוני, הפריפריאלי, השכונתי והאינטימי, ופעמים רבות אל תוך היחסים המשפחתיים ונפגעיו העיקריים הם קודם כל נשים וילדים.
לאורך שנות עיצובה של מדינת הלאום היהודית גיבשה הציונות מבנה היררכי חברתי המבוסס על נישול וגירוש, מחיקת זכויות והענקת פריבילגיות. לצד הדיכוי הפוליטי, התרבותי והכלכלי של המזרחים על-ידי ההגמוניה האשכנזית, היא גם העניקה לנו זכויות יתר כחלק מהקולקטיב היהודי, על חשבון תושבות הארץ הפלסטיניות. אנו מודעים לעובדה כי במהלך 68 השנים האחרונות, למרות העוולות שהשיתה הציונות על המזרחים בישראל, הציבור המזרחי שולב בפרויקט הציוני והפך בחלקו הגדול לשותף פעיל בו. על כן אין אנו יכולות לעמוד היום מול אחיותינו ואחינו הפלסטינים ולטעון "ידנו לא הייתה במעל". אנו מכירות בכך שתיקון עוולות אלה קשור לזכות השיבה של הפליטות והפליטים בנות ובני העם הפלסטיני והכרה באחריות הישראלית לגירוש הפליטים, וזאת מבלי לייצר עקורים חדשים, בהתאם לתפיסה לפיה אין לתקן עוול בעוול נוסף.
סימון ביטון, במאית קולנוע דוקומנטרי, טענה בשנת 1996 בעקבות הכנס הפמיניסטי המזרחי הראשון: ״אנחנו מכירות את הדיכוי מכל הכיוונים, על כל גווניו… לכן, ביום שנתחיל באמת להילחם בדיכוי, גם בזה שאנחנו קרבנותיו וגם בזה שאנו נהנות ממנו לא תהיה במה מתקדמת ומהפכנית יותר בארץ הזאת״. אין אנו יכולים להציל ילדים מהסללה רק כדי להבטיח להם עתיד של כובשים מצטיינים, אין אנו יכולים להצהיר שאותנו יותר לא ידכאו, עד שנבטיח בעצמנו שאנחנו לא נדכא אחרים. ברור לנו יותר מתמיד כי אף חברה לא יכולה להתקיים לאורך זמן על בסיס של דיכוי, שלילת זכויות, ניצול ואפליה.
ההצעות לשותפות מזרחית-פלסטינית נדחו פעמים רבות על ידי גורמים רבים משני צדדיה והוגדרו כלא-ריאליות או כבלתי אותנטיות. חיי השכנות של יהודים ומוסלמים במזרח התיכון ומחוצה לו ידעו רגעים קשים של הפרדה והשפלה הדדיים, אך גם הולידו מסורת עמוקה ורחבה של שותפות ודיאלוג שנשענה על הקריאה לשלום ולצדק בין כל בני האדם המצויה בכל ספרי הקודש. איננו עיוורים לעובדה שבשעה זו תורה כבר נעשתה פלסתר והשפה הדתית הפכה לגורם הנדמה דווקא כמכשול בפני יצירתו של חיבור מזרחי-פלסטיני, ועם זאת אין אנו מבקשים לבנות שותפות זו על שלילת העולם הדתי, העומד בתשתיתן של החברות השונות של אזורנו. בכוחם של המכירים בזיקה הדתית המסורתית ההדוקה בין יהדות ואסלאם, להעניק בסיס נוסף לדרך המשותפת ולסייע בגיבוש עמדה ביקורתית כלפי המצב הקיים. איננו מתנערים מן הזיקה היהודית לאדמה הזו ומן העובדה כי "אהבת ציון" הייתה תמיד חלק מהותי מן הזהות היהודית. אולם אנו מסרבים לעגן את זיקתנו לארץ במשטר המבוסס בהגדרה על מערכת פריבילגיות הניתנות לקבוצה אתנית-לאומית-דתית אחת על חשבון תושביה הילידים של הארץ.
אנו מבקשות לפיכך להתיר מעל השפה הדתית את המטענים שהעמיסה עליה המחשבה הציונית ולהדגיש את חתירתה תחת תפיסת הריבונות הלאומית הבלעדית על האדמה. מתוך מסורת זו אנו נקראים לחיות בארץ הזאת לא כבעלי הבית, אלא כבנות ובני הבית.
המציאות הפוליטית והחברתית מזמנת לנו המזרחיות והפלסטיניות סדר יום משותף. לדוגמה: הרחבת גבולות השיפוט של עיירות הפיתוח והערים הערביות, מאבק בכליאת היתר של מזרחים ופלסטינים, מאבק במערכת החינוך המסלילה והמפלה, מאבק במחיקת התרבות וההיסטוריה שלנו, מאבק באלימות המשטרה ובגזענות, השותפות בלשון הערבית ובתרבות הערבית, הרחבת האפשרויות לביטוי זהות, והתנגדות לדיכוי של אימהות חד הוריות ולאלימות יומיומית כלפי נשים בכלל ונשים מקבוצות מוחלשות בפרט, ומאבק בהיעדר המשאבים שמופנים למלחמה באלימות זו. מאבק משותף לנוכח מדיניות תכנון ניאו-ליברלית שמצד אחד מאפשרת לשמר ולקדם את תהליכי הדיכוי ועקירה של תושבים פלסטיניים בערים ומצד שני מתעלת את דחיקתם החוצה של התושבים המזרחים (כמו גם קבוצות אחרות) בשכונות המוחלשות תחת הכותרת של ״התחדשות עירונית״. מבלי לחצות את המחסומים בינינו לא נוכל להיאבק יחד על סדר היום המשותף. חציית מחסומים אין משמעה מחיקת הזהות ורבדיה ההיסטוריים של כל אחת מן הקבוצות, אלא רתימתם לחיים ופעולה משותפים המבטאים סולידריות אזרחית.
אנו רואים עצמנו ממשיכי דרכם של קבוצות ויחידים שבקשו ברגעים שונים ליצור ולמסד שותפות מזרחית-פלסטינית. שותפות ששורשיה עמוקים וניזונים מההיסטוריה הארוכה של מגעים ושאילה, העשרה ולמידה הדדית בין יהודים ומוסלמים ובין יהודים וערבים, כפי שכתב הפייטן יליד מרוקו ר׳ דוד בוזגלו בפיוטו "אתם יוצאי מערב" לכבוד המימונה: "שָׁמָּה עִבְרִים וַעֲרָבִים, יַחְדָּו כֻּלָּם מְסֻבִּים / וְאֶת לִבָּם מְטִיבִים. עִם כְּלֵי שִׁיר וּנְגִינָה / וְלָבְשָׁה הָעִבְרִיָּה. תִלְבֹּשֶׁת עַרְבִיָּה… וְלֹא נִכָּר הָעִבְרִי. לִפְנֵי אָחִיו הַהֲגָרִי / אִם עִירוֹנִי אוֹ כַּפְרִי. רוּחַ כֻּלָם נְכוֹנָה / שָׁם טֻשְׁטְשׁוּ הַתְּחוּמִים בֵּין יִשְׂרָאֵל לָעַמִּים / אִלְמָלֵא אַנְשֵׁי דָּמִים. אֲשֶׁר עַל הַמְּדִינָה". אנו מאמינות ומאמינים כי השעה כשרה והרגע הזה נכון לחזור אלא המקום המשותף שבו "רוח כולם נכונה" עד לכינונה של שותפות שיהיה בכוחה לחבוש את פצעיהם המדממים של יושבי הארץ הזו.
אנו קוראות וקוראים ליצירת שותפות חברתית-אזרחית רחבה שתיאבק ביסודות האנטי-דמוקרטיים של המשטר והכלכלה הפוליטית בישראל. מחנה אזרחי זה יביא לחלוקה מחודשת של המשאבים אחרי עשרות שנים של נישול והתעשרות לצד סיום הדיכוי והכיבוש. רק כך יתאפשר שחרור התרבויות המזרחית והפלסטינית מתוך הגבולות הצרים והמגבילים המונעים מהם דיאלוג חופשי עם האזור. אנו מאמינים כי לקהילה המזרחית יש הפוטנציאל לקדם ברית יהודית-פלסטינית שאיננה נשענת על עמדת הקרבן אלא יונקת מכוחה האדיר של אחוות בנות ובני המקום, על בסיס של שוויון ושל צדק.
מול ממשלת נתניהו הרביעית, ממשלת התהום המדיני, הכלכלי, החברתי והאנושי נשאף להתחיל את תהליך האמת והפיוס בין הקולקטיבים הלאומיים וההטרוגניים, הפלסטיני והיהודי, במטרה לבנות כאן בית משותף. יחד נכיר בפצעים העמוקים של כל קרבנות שפיכות הדמים, האלימות הכלכלית והמגדרית. ברוח הקריאה של המשורר מחמוד דרוויש שכתב בפתח ספרו "מצב מצור" ("حالة حصار"): "نُرَبِّي الأملْ", ("נְגַדֵל את התקווה", תרגם: מוחמד חמזה ע'נאים), עלינו לגדל את התקווה כדי שנוכל להציע אותה לחברה כולה, לילדינו ולדורות הבאים.
על החתום:
יונית נעמן, אבי-רם צורף, רוויטל מדר, ראובן אברג'יל, חגית קיסר, הנרייט דהאן כלב, תום מהגר, שושנה גבאי, ורד מדר, יובל עברי, לילך בן דוד, רעי חגי, יהודה שנהב-שהרבני, מעין מדר, אנדרה לוי, חדוה אייל, אהרון שם-טוב, יורם בלומנקרנץ, אורלי נוי, נוית בראל, איריס חפץ, אמנון רז-קרקוצקין, לירון מור, סרחיו יאני, נעמה קלורמן-עראקי, גדי אלגזי, פנינה מוצפי-האלר, משה בהר, שרה אלימי, מתי שמואלוף, בני נוריאלי, טל עמית, אסנת טרבלסי, רן בכור, זהר אלמקייס, הלל כהן, הילה דיין, עמוס נוי, לין חלוזין-דברת, ערן חכים, יפעל ביסטרי, יונתן מזרחי, שרי אהרוני, מיכאל סולסברי-כורך, מעין גולדמן, אבי יהודאי, מאיר עמור, יעל ברדה, חן משגב, רונית חכם, גדעון סולימני, סמדר בן-נתן, רמי אדוט, רלה מזלי, צבי בן-דור, נטע עמר-שיף, ליאור קיי אבישי, יאלי השש, דבי פרבר, חיים יעקובי, נעמה גרשי, דויד מוצפי-האלר, מורן בנית, אלמוג בהר
ולדף הפייסבוק של "מזרחית משותפת"
וכמובן – מוזמנים להצטרף
البيان التأسيسي لمبادرة "الشرقية المشتركة"
في مقابل واقع الخوف، التمييز، الفصل والتحريض ارتبطنا بهدف قطع العهود، وخلق الشراكات، لعبور الحدود الجماعية والإثنية والجندرية والذهنية ولإيقاظ الأمل. الشراكة التي نبحث عنها ليست حلاً بسيطًا وسهلًا لأمراض هذا الزمن . وإنما تطالب بالتزام وتحمل طويل للحمل الذي يلزمنا به اللقاء. نحن نقترح السير المشترك لكل الجماعات المقموعة في المجتمع الإسرائيلي: الفلسطينيون، اليهود الشرقيون، الإثيوبيون، متحدثو الروسية، أبناء وبنات العٌشر الأدني، كل من أبعد للضواحي وللهوامش الاجتماعية وكل من يطمح لتغيير الوضع القائم من جذوره ولمقاومة القمع. هذه الجماعات التي تنشغل أحيانًا كثيرة بمعضلات مشابهة وإن لم يكن دائمًا بنفس الشكل، ونؤمن أنه بمقدور الشراكة المحترِمة والمتواصلة التغلب علي المطالبين بالفصل والتحريض.
“الهوية الشرقية ليست طائفة، وإنما وعي”، قالها إيلي حمو رحمه الله، نشط اجتماعي ومن مؤسسي “حركة الخيام”. يبدو من كلماته أن هذا موضوع للاختيار، ونحن نضع هذا الاختيار كأساس لعهد نسعي إليه. الأديان التوحيدية الثلاثة تكونت علي شواطئ البحر المتوسط، ولدت العبرية في أنحاء الشرق، ورغم محاولة إنساء الجمهور هذا، فدولة إسرائيل تقع في الشرق الأوسط. لهذا، نرى في الهوية الشرقية باباً للأمل لتمدين المجتمع الإسرائيلي. نؤمن أنه يمكن للهوية الشرقية التعددية، المسؤولية المشتركة والتشارك في النضال لإنهاء الفظائع والقمع، أن يكونوا مهمة حياة جامعة ومصدر إلهام وإصلاح لكل سكان هذا البلد. وفق هذا الإيمان نعلن عن أنفسنا كشرقيين وكشرقيات: سواء ولدنا لعائلات يرجع أصلها للشرق الأوسط وشمال أفريقيا أم لا، سواء احترقنا في المصهر الإسرائيلي أو اخترنا النضال ضد القمع.
كلنا نناضل لسنوات طويلة لتغيير المجتمع لإسرائيلي وليس لنا بالضرورة بيت حزبي بارز. لأحيان كثيرة كان علينا الاختيار بين أحزاب تدعي التمسك بالايديولوجيا اليسارية بدون مشاركة فلسطينية يهودية ذات بال، بدون تمثيل شرقي وبدون انشغال بالنضال الشرقي، وبين التصويت الشرقي الذي يعني الاكتفاء بالتمثيل الرمزي ودعم قمع الفلسطينيين. كثيرًا ما أدى بنا هذا الاختيار للتصويت التضامني لأحزاب فلسطينية، حتي عندما لم تنشغل هي بالنضال الشرقي. نلاحظ فرصة تاريخية في قيام “القائمة المشتركة” (لفلسطينيي 48) لتأسيس شراكة غير منقوصة، وإنما اختيار ذي معنى يمكن سبك مضامين جديدة فيه.
يشكل قيام “القائمة المشتركة” فرصة مفتوحة لأن نتخيل سويًا حلم البيت الشرقي المتوسطي المفتوح والشامل والقائم على التطلع للعدل. من قلب الواقع المحبط، داخل حالة الحصار، الحرب، العنصرية والقمع، ندعو لخلق حلف بين كل من يريدون مقاومة النظام المجتمعي الليبرالي الجديد والقوى المعادية للديمقراطية التي تقوم علينا لإبادتنا. يستند هذا الحلف على افتراض أن خبرة القمع ونتائجه لا يُشعر بها ولا تترك بصمة بشكل متشابه على جميع الجماعات، ولكن خطوة بخطوة، يخلق أي تدرج لعدم المساواة والمعاناة والفظائع معاناة وفظائع إضافية. خلق تراتبية القمع يخدم هندسة الحيز بقوة الذراع وعنف حكومات إسرائيل. كأبناء للحيز نرفض فكرة العزلة الاستعمارية داخل هذه “الفيلا” المتخيلة “في الغابة”. علينا التحلي معًا بالشجاعة للعمل على أن نفكك من جذورها سلسلة الغذاء الإنسانية التي تأسست هنا منذ 48، والتي تصنف بتراتبية مرعبة أبناء وبنات هذه الأرض بوصفهم بشرًا أعلى وأدنى، وتحرض هؤلاء على هؤلاء. معارضة هذا هي الأمر الأخلاقي والالتزام السياسي لنا كشرقيين وشرقيات، يهوديين ويهوديات، وكأبناء وبنات لهذا البلد.
ولكن بخلاف هذا، فهذه أيضًا مصلحتنا، ومصلحة كل جماعة، لأنه صحيح أن النضال ضد عدم المساواة والفظائع التي تعاني منها مجموعات في إسرائيل على أساس جندري، قومي وإثني يتطلب من بعضنا التنازل عن بعض الامتيازات، ولكنه في نفس الوقت يسهم في خلق حياة آمنة وثرية غير مشبعة بالحواجز التي تعرضنا جميعا للخطر. الفاشية تتسلل إلى العلاقات في الحيز العام والحميم في المدن والضواحي والأحياء، ولأحيان كثيرة إلى داخل العلاقات العائلية، وضحاياها الأساسيون هم قبل كل شيء النساء والأطفال.
على مدار سنوات تشكُلِ الدولة القومية اليهودية بلورت الصهيونية بنية تراتبية اجتماعية قائمة على الاستغلال والطرد، محو الحقوق ومنح الامتيازات. بجانب القمع السياسي، الثقافي والاقتصادي لليهود الشرقيين علي يد الهيمنة الإشكنازية، فقد أعطينا حقوقًا زائدة بوصفنا جزءًا من الجماعة اليهودية، على حساب ساكنات الأرض الفلسطينيات. نعي حقيقة أنه على مدار الـ 68 عامًا الأخيرة ، ورغم الفظائع التي أحدثتها الصهيونية ضد اليهود الشرقيين في إسرائيل، فجمهور اليهود الشرقيين يرتبط بالمشروع الصهيوني وأصبح أغلبه مشاركًا نشطًا فيها. لهذا فنحن غير قادرات على الوقوف اليوم أمام أخواتنا وإخوتنا الفلسطينيين والزعم بأن أيدينا غير متورطة. نعترف أن إصلاح هذه الفظائع مرتبط بحق عودة اللاجئات واللاجئين من بنات وأبناء الشعب الفلسطيني والاعتراف بالمسئولية الإسرائيلية عن طرد اللاجئين، وهذا بدون خلق مجتثين آخرين، وفق الرؤية التي بمفادها لا يجوز إصلاح الخطأ بخطأ آخر.
ادعت سيمون بيطون، مخرجة سينما وثائقية، في عام 1996 في أعقاب المؤتمر النسوي الشرقي الأول: “نحن نعترف بالقمع من جميع الاتجاهات، وبكل ألوانه… لهذا، ففي اليوم الذي نبدأ فيه فعلًا محاربة القمع، هذا الذي نحن ضحاياه وذلك الذي نستفيد منه، لن تكون هناك منصة أكثر تقدمًا وثورية في هذا البلد”. نحن غير قادرات على إنقاذ الأطفال من المسارات التعليمية الموجهة فقط لنضمن لهم مستقبل كمحتلين ممتازين، نحن غير قادرات على إعلان أننا لن نُقمع بعد اليوم، حتي نضمن بنفسنا أننا لن نقمع الآخرين. من الواضح لنا أكثر من أي وقت مضى أن أي مجتمع لا يمكنه الوجود على طول الزمن على أساس القمع وسلب الحقوق والاستغلال والتمييز.
اقتراحات الشراكة الشرقية الفلسطينية رُفضت مرات كثيرة من قِبل عناصر كثيرة من الجانبين ووصفت بعدم الواقعية أو عدم الأصالة. عرفت حياة الجيرة بين اليهود والمسلمين في الشرق الأوسط وخارجه لحظات قاسية من الفصل والإهانة المتبادلة، ولكنها ولدت تقاليد عميقة وواسعة من الشراكة والحوار، تستند على الدعوة للسلام والعدل بين كل البشر، وهي الدعوة الموجودة في كل الكتب المقدسة. لا نعمي عن حقيقة أنه في هذا الوقت فالتوراة أصبحت حيلة واللغة الدينية أصبحت عنصرًا يبدو بالتحديد وكأنه يعوق خلق الرابطة الشرقية الفلسطينية، ومع هذا فنحن لا نريد بناء هذه الشراكة علي إنكار العالم الديني، الكامن في البنية التحتية للمجتمعات المختلفة في منطقتنا. في مقدور المعترفين بالصلة الدينية التقليدية الصلبة بين اليهودية والإسلام، إعطاء أساس إضافي للطريق المشترك والمساعدة على بلورة موقف نقدي ضد الوضع القائم. لا نتنصل من الارتباط اليهودي بهذه الأرض ولا من حقيقة أن “حب صهيون”، كان دومًا جزءًا جوهريًا من الهوية اليهودية، ولكننا نرفض ربط العلاقة بهذه الأرض بنظام سياسي قائم على تعريف المنظومة التمييزية الممنوحة لجماعة إثنية قومية دينية واحدة على حساب السكان الأصليين للبلد.
هكذا نطالب بحل اللغة الدينية من الحمولات التي شحنها بها الفكر الصهيوني، والتأكيد على نخرها للرؤية القومية السيادية الحصرية على الأرض. من داخل هذا التقليد ندعو للحياة في هذا البلد، لا كأصحاب البيت، وإنما كأبناء وبنات للبيت.
يدعو الواقع السياسي والاجتماعي الهوية اليهودية الشرقية والهوية الفلسطينية لجدول أعمال جديد. مثلا: توسيع مناطق نفوذ مدن التطوير والمدن العربية، النضال ضد نسبة الحبس الزائدة للشرقيين والفلسطينيين، النضال ضد منظومة التعليم التي توجه وتميز، محاربة محو ثقافتنا وتاريخنا، النضال ضد عنف الشرطة والعنصرية، التشارك في اللغة العربية والثقافة العربية، توسيع احتمالات التعبير عن الهوية، معارضة قمع الأمهات اللائي بلا أزواج والعنف اليومي ضد النساء بشكل عام والنساء المنتميات لمجموعات مُضْعفة بشكل خاص، النضال ضد غياب الموارد الموجهة لمحاربة هذا العنف، والنضال المشترك ضد سياسية تخطيط نيو- ليبرالية تمكّن من ناحية من الحفاظ على عمليات القمع واجتثاث السكان الفلسطينيين في المدن وتطويرها، ومن ناحية ثانية تبرر إقصاء السكان الفلسطينيين (مثل مجموعات أخرى أيضًا) للخارج في الأحياء المُضْعفة تحت شعار “التجديد المديني”. بدون تجاوز الحواجز بيننا لن نتمكن من النضال سويًا وفق جدول أعمال مشترك. اجتياز الحواجز ليس معناه محو هوية كل واحد من هذه الجماعات، مع طبقاتها التاريخية، وإنما ربطها بالحياة والعمل المشترك الذي يعبر عن التضامن المدني.
نعتبر أنفسنا نواصل طرق مجموعات وأفراد أرادوا في لحظات مختلفة خلق ومأسسة شراكة شرقية- فلسطينية. شراكة جذورها عميقة وتتغذى على التاريخ الطويل للعلاقات والاستعارة، للإثراء والتعلم المتبادل بين اليهود والمسلمين، بين اليهود والعرب. كما كتب المنشد المولود في المغرب، الحاخام دافيد بوزجلو في نشيده “أنتم الخارجون من الغرب”، بمناسبة عيد الميمونة: “ثم عرب وعبريون، معًا جميعهم يحتفلون/ وقلوبَهم يطربون، بأدوات الغناء والعزف/ ولبست العبرية، ألبسة عربية… ولم يتنكر العبري، لأخيه ابن هاجر/ سواء مدينيًا أو ريفيًا، أرواحهم جميعا سليمة/ هناك امحت الحدود بين إسرائيل والشعوب/ لولا رجال الدماء، علي رأس الدولة”. نحن مؤمنون ومؤمنات أن اللحظة مواتية والساعة مناسبة للعودة إلى المكان المشترك، حيث “أرواحهم جميعًا سليمة”، لتأسيس شراكة بمقدورها تضميد الجراح الدامية لسكان هذا البلد.
ندعو لخلق شراكة اجتماعية مواطنية واسعة تحارب الأسس المعادية للديمقراطية للنظام والاقتصاد السياسي في إسرائيل. هذا المعسكر المدني سيؤدي لإعادة تقسيم الموارد بعد عشرات السنوات من الاستغلال والثراء، بجانب إنهاء القمع والاحتلال. فقط هكذا من الممكن أن تتحرر الثقافتين الشرقية والفلسطينية من الحدود الضيقة التي تحدد وتمنع الحوار الحر مع المنطقة. نؤمن أنه للمجتمع المدني القدرة على تطوير تحالف يهودي فلسطيني لا يستند على موقف الضحية وإنما يرضع من القوة الرهيبة للأخوة بين أبناء وبنات المكان، على أساس المساواة والعدل.
في مقابل حكومة نتنياهو الرابعة، حكومة الهاوية السياسية، الاقتصادية والاجتماعية والإنسانية، نتطلع لمسيرة الحق والتصالح بين الجماعات القومية التعددية، الفلسطينية واليهودية، بهدف بناء بيت مشترك هنا. معًا سنعترف بالجراح العميقة لكل ضحايا سفك الدماء، العنف الاقتصادي والجندري. بروح نداء الشاعر محمود درويش الذي كتب في مقدمة كتابه “حالة حصار”: “نربي الأمل”، علينا تربية الأمل حتى نتمكن من عرضه على المجتمع كله، على أولادنا والأجيال القادمة.
للإنضمام زوروا صفحة المبادرة على الفيسبوك، أو راسلونا على البريد الإلكتروني MizrahiPalestinianPartnership@gmail.com
للمزيد عن المبادرة، اطلعوا على مقالة الموج بيهار.
*قام بترجمة النداء نائل الطوخي.
Open Call: An Eastern Joint Initiative – "Mizrahi Palestinian Partnership"
Translation: Zach Smith
In the face of a reality of fear, discrimination, separation, and incitement, we have joined together to forge alliances, to create partnerships, to cross group, ethnic, gender and national barriers, and to awaken hope. The partnership that we search for is not a simple or easy solution to the ills of our time. It requires commitment, and a willingness to take responsibility for the long journey, together.
We do offer all the oppressed groups in Israeli society to join hands and walk together: Palestinians, Mizrahim, Ethiopians, Russian-speakers, the people who are living in conditions of poverty, everyone that is pushed to the periphery and the social margins, and anyone that strives to fundamentally change the existing situation and fight oppression. These groups frequently deal with similar issues, although not necessarily in the same ways, and we believe that with the power of ongoing, respectful partnership, we can overcome those who seek to divide and incite.
“Being Mizrahi is not an ethnicity, it’s a form of consciousness,” said Eli Hamo (of blessed memory), a founding social activist. His implication was that this is a matter of choice; we consider this choice the basis for the alliance to which we aspire. The three monotheistic religions were formed on the Mediterranean coast, Hebrew was born in the east, and despite efforts to obscure this plain fact, Israel is in the Middle East. Thus, we see in the Mizrahi option an opening of hope for making the Israeli society a truly civil and inclusive one. We do believe that Mizrahi pluralistic identity, joint responsibility, and partnership in the struggle to end wrongs and oppression can be a foundation for collective life and a source of inspiration and reform for all residents of this land. We therefore declare ourselves Mizrahim whether we were born to families that originated in the Middle East and North Africa or not, whether we were forced into the Israeli melting pot or chose to embrace it, whether we felt the manifolds forms of oppression in this society or not – from the upper classes or from the lower classes – residents of Israel or refugees and asylum seekers and etc.
We all have struggled for many years to change Israeli society, and yet we do not have a natural political home. Often, we have had to choose between voting for parties that purport to strengthen the Left without meaningful Palestinian-Jewish partnership, without representing Mizrahim, and without engaging with the Mizrahi struggle, or a Mizrahi vote which often meant contenting ourselves with symbolic representation and support for the oppression of Palestinians. This choice has often led us to vote in solidarity with Palestinian parties, even if they, too, seldom engage with the Mizrahi struggle.
In the founding of the Joint List we have perceived a historic opportunity to establish a partnership that is not a matter of tactically joining forces for lack of alternative but a meaningful choice that can bring new messages.
The establishment of the Joint List is an open invitation to imagine, together, a vision of an open and inclusive Middle Eastern home based on striving together for justice. From the heart of a dispiriting reality, within a state of siege, war, racism, and oppression, we call for the creation of an alliance between all who seek to combat the neoliberal social order and the anti-democratic forces.
This alliance rests on the assumption that oppression and its effects are not experienced in the same way nor does they leave the same traces on different groups of people; at the same time, every ranking of inequality, suffering, and injustice creates additional suffering and injustice. The creation of a hierarchy of forms of oppression serves the intransigence of Israeli governments seeking to reorder violently the space.
As natives of the region, we reject the idea of a colonialist withdrawal entrenchment within an imagined “White villa in the dark jungle”. We must work find the courage to dismantle together the human food chain that has taken root here since 1948, which designates some of us superior and others inferior, while setting us upon each other. To oppose this division is our moral obligation as Mizrahim, as Jews, and as those who come from this region.
But beyond that, it is also in our interest, and of each group, that though the struggle against inequality and injustice that groups in Israel experience on the basis of gender, nationality, and ethnicity would demand some of us to relinquish privileges, it will also contribute to creating a safer and richer life for all, not one under the shadow of checkpoints and barriers that endanger each and all. Fascism seeps into every relationships in every shared space – Urban, peripheral, into neighborhoods and intimate spaces, and oftentimes into our familial relationships, and its main victims are women and children.
Throughout the years of forging a state for the Jews, Zionism created a hierarchical social order based on dispossession and expulsion, denying people’s rights and granting privileges. As Zionism has oppressed us as Mizrahim – politically, economically and culturally, but at the same time granted us privileges as Jews at the expense of the Palestinians.
We are deeply aware that during the last 68 years, although Zionism has levied injustices on Mizrahim in Israel, the Mizrahi public was incorporated in the Zionist project and has largely become an active partner in it. Thus, we cannot face our Palestinian brothers and sisters in clear conscience and claim that we had no part in the injustices propagated by Zionism. We recognize, therefore, that repairing these injustices is inextricably connected with the right of return of the Palestinian refugees without creating new displaced persons, on the basis on the principle that one cannot correct an unjust situation by causing further injustice.
The documentary filmmaker, Simone Bitton, claimed in 1996, following the first Mizrahi feminist conference: “We recognize oppression in all its aspects, in all its diversity… therefore, we shall begin to really fight oppression on the day in which we shall fight both the oppression to which we have been victims and the oppression from which we have benefitted… That would be the most progressive or revolutionary platform in this country.” We do not struggle to save children from discrimination in the Israeli school system just to ensure their future as outstanding occupiers; we cannot declare that we shall no longer be oppressed, until committing ourselves not to oppress others. It’s clear to us, now more than ever, that no society can endure in the long run on the basis of systematic oppression, denial of rights, exploitation, and discrimination.
Past initiatives for a Mizrahi-Palestinian partnership were frequently rejected by many on both sides and dismissed as unrealistic and inauthentic. The life of Muslims and Jews in the Middle East and North Africa knew difficult moments of separation and humiliation, but also gave birth to a long and rich tradition of partnership and dialogue that relied on the call for peace and justice for all humans enshrined in all the holy books. We are not blind to the fact that at the present moment, the Torah has been made a mockery and religious language has become a significant obstacle to the creation of a Mizrahi-Palestinian connection, but we do not seek to build this partnership by opposing world of religion, upon which different societies in our region were founded. Those who recognize the traditional close affinity between Judaism and Islam can make a unique contribution for forging a common path and shaping a critical perspective.
We do not forget the Jewish affinity to this country and to the fact that love and longing for Zion have always been a central part of Jewish Identity. However, we refuse to anchor the Jewish bond with this land in a regime based on a system of privileges granted to an ethno-national-religious group at the expense of the indigenous people of this country. We wish, therefore, to permit Jewish religious language to shake off the burden of Zionist Secular thought and undermine the concept of exclusive rigid national sovereignty. On the basis of this tradition, we wish to live in this country not as landlords, but as sons and daughters of a shared home.
The dire political and social reality invites us, Mizrahim and Palestinians, to forge a joint, shared agenda. There are many immediate and concrete issues we can point to: expanding of the areas of jurisdiction of “development towns” and Arab settlements; the struggle against over-imprisonment of both Mizrahim and Palestinians; the struggle against the discriminatory education system; the struggle against the erasure of our cultures and our histories; against police violence and racism; our partnership in the Arabic language and in Arab culture; the expansion of opportunities to express our identity; Creating shared feminist ideas in order to oppose the state discrimination against single mothers, everyday violence against women in general, and more forcefully against women belonging to discriminated and marginalized groups, and for allocating resources for this purpose. We can think about a joint struggle against neo-liberal planning policies, which, on the one hand, promote the processes of dispossession and displacement of Palestinian residents of cities, and on the other, displacemes poor Mizrahim (as well as other groups) out of their neighborhoods under the banner of “urban renewal.”
Without crossing the barrier that Zionism has erected between us it would remain impossible to struggle together for a joint agenda. Crossing these barriers does not mean erasing our identity or ignoring the many layers of history of our respective groups, but rather harnessing them toward the realization of life in common, joint action and civic solidarity.
We see ourselves walking in the footsteps of previous groups and individuals who tried, at different moments, to form a Mizrahi-Palestinian alliance – one deeply rooted and nourished by the long history of contact and mutual borrowing, enrichment and learning between Jews and Muslims and between Jews and Arabs; in the words of the Jewish-Moroccan poet Rabbi David Buzaglo (of blessed memory) in his Mimouna hymn “You are from the West”: “There were Jews and Arabs sitting together / and enriching their hearts with instruments and music / and the Hebrew woman dressed as the Arab woman / and the Hebrew man could not be told from his Arab brother / whether urban or rural, the spirit of everyone was ready / there the boundaries were blurred between Israel and the nations / had it not been for the people of blood that control the state.” We believe that the time is ripe to return to the shared place in which “everyone’s spirit was ready” to build an alliance capable of healing the bleeding wounds of the inhabitants of this country.
We call for the creation of a broad social and civic alliance to fight the anti-democratic foundations of Israel’s regime and political economy. This civic camp would bring about a redistribution of resources after decades of dispossession, and an end to the occupation and to oppression. In this way it will be possible to free Mizrahi and Palestinian cultures from the imposed narrow confines and restrictions which prevent Mizrahim and Palestinians from engaging in a free dialogue with the peoples of the region. We believe that the Mizrahi community could promote establishing a Jewish-Palestinian alliance which does not rest on self-victimization but rather draws enormous strength from the fellowship of men and women of this place, on the basis of equality and of justice.
Against the fourth Netanyahu government, a government of political, economic, social, and human disaster, we strive to begin a real process of reconciliation between the different national, collectivities, Palestinians and Jews, in order to build here a shared home. Together we will recognize the deep wounds of every victim of bloodshed, economic exploitation and gender-based violence. In the spirit of the poet Mahmoud Darwish, who wrote in the opening of his book State of Siege, “We will sow hope,” we must sow hope in order to offer it to the whole society, to our children, and to coming generations.
- Find us on Facebook
- Contact us via email: MizrahiPalestinianPartnership@gmail.com
- The original in Hebrew
Dokumentiert: Die Mizrachi-Palästinensische Partnerschaft
Inspiriert von der Gemeinsamen Liste fand sich ein Kollektiv von Mizrachi-AktivistInnen zusammen und präsentierte ihr Manifest gegen Rassismus und Diskriminierung, das wir im Folgenden dokumentieren.
Inspiriert von der Gemeinsamen Liste, einer parlamentarischen Plattform, die sehr unterschiedliche politische Positionen – von sozialistischen bis zu liberalen und islamisch-konservativen – vereint, um die palästinensischen StaatsbürgerInnen Israels zu repräsentieren sowie gegen Rassismus, ein Ende der Besatzung und die Aushöhlung der israelischen Demokratie zu kämpfen, fand sich im März 2016 ein Kollektiv von Mizrachi-AktivistInnen zusammen und präsentierte ihr Manifest gegen Rassismus und Diskriminierung: „Die Mizrachi-Palästinensische Partnerschaft“. Die Gruppe schloss sich der Gemeinsamen Liste an, um den Kampf gegen die kulturelle und wirtschaftliche Diskriminierung der jüdischen BürgerInnen, die aus Asien und Afrika stammen, mit dem palästinensischen Kampf für gleiche Rechte zu verbinden. In dem von rund 60 UnterstützerInnen unterzeichneten Manifest ruft das Kollektiv alle unterdrückten Gruppen in Israel dazu auf, sich zu einem Bündnis zusammenzuschließen und solidarisch gegen Separation und Diskriminierung zu kämpfen.
Angesichts eines Klimas das durch Angst, Diskriminierung, Segregation und Hetze geprägt ist haben wir uns zusammengeschlossen, um Bündnisse zu schmieden, Partnerschaften aufzubauen, die Grenzen von Gruppenzugehörigkeit, Ethnie, Gender und Staatsangehörigkeit zu überwinden und um Hoffnung zu wecken. Die von uns angestrebte Partnerschaft ist keine einfache oder schnelle Lösung der Übel unserer Zeit. Sie erfordert Engagement und die Bereitschaft, Verantwortung auf dieser langen Reise zu übernehmen – und zwar gemeinsam.
Wir rufen alle unterdrückten Gruppen in der israelischen Gesellschaft dazu auf, sich zusammenzuschließen und den Weg gemeinsam zu gehen: PalästinenserInnen, Mizrachim, EthiopierInnen, russischsprachige Personen, Menschen, die von Armut betroffen sind, all jene, die in die Peripherie der Städte und an den Rand der Gesellschaft gedrängt werden, und alle, die für eine grundlegende Veränderung der Verhältnisse eintreten und sich gegen Unterdrückung wehren wollen. Diese Gruppen sind häufig mit ähnlichen Problemen konfrontiert, obgleich nicht unbedingt in derselben Weise. Daher glauben wir, durch eine dauerhafte und respektvolle Partnerschaft diejenigen entmachten zu können, die uns trennen und gegeneinander aufhetzen wollen.
„Mizrachim zu sein ist keine ethnische Zugehörigkeit, sondern eine Einstellung“, sagte der verstorbene Eli Hamo, Aktivist und Mitbegründer der Initiative. Seiner Auffassung nach haben wir die Wahl; und diese Wahl ist für uns die Grundlage des von uns angestrebten Bündnisses. Die drei monotheistischen Religionen entstanden an der Mittelmeerküste, Hebräisch entwickelte sich im Nahen Osten. Und trotz aller Versuche, diese einfache Tatsache zu verschleiern: Israel gehört zum Nahen Osten. Wir sehen daher in der Mizrachi-Option eine neue Hoffnung dafür, die israelische Gesellschaft in einem wirklich bürgerrechtlichen und inklusiven Sinne voranzubringen. Wir sind der Überzeugung, dass eine pluralistische Mizrachi-Identität, gemeinsame Verantwortung und ein partnerschaftlich geführter Kampf gegen Ungerechtigkeit und Unterdrückung die Grundlage für ein gemeinsames Leben und die Quelle für Inspiration und Verbesserung für alle BewohnerInnen dieses Landes sein können. Wir definieren uns daher als Mizrachim, unabhängig davon, ob wir in Familien hineingeboren wurden, die aus dem Nahen Osten oder Nordafrika stammen oder nicht, ob wir in den israelischen Schmelztiegel gezwungen wurden oder uns freiwillig dazu entschieden haben, ob wir die mannigfaltigen Formen der Unterdrückung in dieser Gesellschaft erlebt haben oder nicht – von den obersten bis zu den untersten Klassen –, Menschen mit Aufenthaltsstatus oder Geflüchtete und Asylsuchende usw.
Wir kämpfen alle seit Jahren darum, die israelische Gesellschaft zu verändern, und doch fehlt es uns bislang an einer politischen Heimat. Oft mussten wir uns zwischen zwei Optionen entscheiden: entweder Parteien zu wählen, die den Anschein erwecken, die Linke zu stärken, die aber keine sinnvolle jüdisch-palästinensische Zusammenarbeit praktizieren und die Mizrachim und ihre Anliegen nicht vertreten, oder uns dem mizrachischen Wahlverhalten anzuschließen, was oft bedeutete, dass wir uns mit symbolischer Repräsentation zufriedengeben und die Unterdrückung der PalästinenserInnen unterstützen. Vor diese Wahl gestellt, haben wir uns oft dafür entschieden, solidarisch mit palästinensischen Parteien abzustimmen, selbst wenn diese nur selten auf die Anliegen der Mizrachim eingehen.
Die Gründung der Gemeinsamen Liste war für uns eine historische Gelegenheit, eine Partnerschaft aufzubauen, bei der es nicht nur um eine taktische Zusammenarbeit aus Mangel an Alternativen geht, sondern um eine sinnvolle Entscheidung, die neue Inhalte hervorbringen kann.
Die Gründung der Gemeinsamen Liste ist eine Einladung an alle, gemeinsam eine offene und inklusive Heimat im Nahen Osten zu ersinnen, die auf dem gemeinsamen Bestreben basiert, für eine gerechtere Gesellschaft einzutreten. Angesichts einer entmutigenden Realität von Belagerungszustand, Krieg, Rassismus und Unterdrückung, rufen wir zur Bildung eines Bündnisses zwischen all jenen auf, die die neoliberale Gesellschaftsordnung und die antidemokratischen Kräfte bekämpfen wollen.
Dieses Bündnis beruht auf der Annahme, dass Unterdrückung und ihre Auswirkungen nicht von allen in gleicher Weise erfahren werden und bei verschiedenen Personengruppen unterschiedliche Spuren hinterlassen. Gleichzeitig führt jedoch jede Klassifizierung von Ungleichheit, Leid und Ungerechtigkeit zu weiterem Leid und Ungerechtigkeit. Die Schaffung einer Hierarchie der Formen von Unterdrückung spielt nur der Unnachgiebigkeit israelischer Regierungen in die Hände, die den Raum gewaltsam neu ordnen wollen.
Als Menschen, die ursprünglich aus dieser Region kommen, lehnen wir die koloniale Idee ab, sich in einer imaginierten „weißen Villa im dunklen Dschungel“ zu verschanzen. Wir müssen den Mut aufbringen, uns gemeinsam diesem 1948 etablierten Regime entgegenzustellen, in dem einige als überlegen und andere als minderwertig gelten und wir gegeneinander aufgehetzt werden. Diese Trennung zu bekämpfen, ist unsere moralische Pflicht als Mizrachim, als Jüdinnen und Juden und als diejenigen, die aus dieser Region stammen.
Der Kampf gegen die Ungleichheit und Ungerechtigkeit, die Teile der Bevölkerung in Israel auf Grundlage der Kategorien Gender, Staatsangehörigkeit und Ethnie erfahren, erfordert, dass manche von uns auf Privilegien verzichten. Es liegt jedoch in unserem und im Interesse jeder einzelnen Gruppe, weil dieser Verzicht zur Schaffung eines sicheren und erfüllteren Lebens aller beitragen wird, das nicht unter dem Schatten von Schlagbäumen und Checkpoints steht und uns alle gleichermaßen gefährdet. Der Faschismus vergiftet alle Beziehungen in allen gemeinsamen Räumen, ob sich diese nun in der Stadt oder an der Peripherie befinden, in den Nachbarschaften oder im Privaten, und häufig selbst die Familienbeziehungen. Seine Hauptopfer dabei sind Frauen und Kinder.
Während der Jahre des Aufbaus eines jüdischen Staates hat der Zionismus eine hierarchische Gesellschaftsordnung geschaffen, die auf Enteignung und Vertreibung basiert, wo bestimmten Menschen Rechte verweigert und anderen Privilegien zugestanden werden. Der Zionismus hat uns als Mizrachim – politisch, wirtschaftlich und kulturell – unterdrückt, uns aber gleichzeitig als Jüdinnen und Juden auch auf Kosten der PalästinenserInnen mit Privilegien ausgestattet.
Wir sind uns mehr als bewusst, dass in den vergangenen 68 Jahren, auch wenn im Namen des Zionismus Mizrachim in Israel ungerecht behandelt worden sind, die Mizrachi-Öffentlichkeit in das zionistische Projekt eingebunden wurde und größtenteils zu einer aktiven Partnerin geworden ist. Daher können wir unseren palästinensischen Brüdern und Schwestern nicht mit reinem Gewissen entgegentreten und behaupten, wir hätten an den Ungerechtigkeiten des Zionismus keinen Anteil gehabt. Wir erkennen daher an, dass die Aufhebung dieses Unrechts untrennbar mit dem Rückkehrrecht der geflüchteten PalästinenserInnen einhergeht, ohne dass es zu neuen Vertreibungen kommt, und die Tatsache anerkannt wird, dass eine ungerechte Situation nicht durch die Schaffung neuen Unrechts korrigiert werden kann.
Die Dokumentarfilmerin Simone Bitton stellte nach der ersten feministischen Mizrachi-Konferenz 1996 fest: „Wir erkennen Unterdrückung in all ihren Formen an, in ihrer ganzen Vielfalt. […] Daher sind wir erst an dem Tag in der Lage, Unterdrückung richtig zu bekämpfen, an dem wir sowohl die Unterdrückung bekämpfen, deren Opfer wir geworden sind, als auch diejenige, von der wir profitiert haben. […] Das wäre die progressivste oder revolutionärste Plattform in diesem Land.“ Wir kämpfen nicht dafür, unsere Kinder vor der Diskriminierung im israelischen Schulsystem zu bewahren, nur um ihre Zukunft als hervorragende BesatzerInnen sicherzustellen; wir können nicht erklären, dass wir nicht länger unterdrückt werden wollen, solange wir uns nicht verpflichten, auch andere nicht länger zu unterdrücken. Mehr denn je ist uns heute klar, dass keine Gesellschaft langfristig auf der Grundlage systematischer Unterdrückung, Verweigerung von Rechten, Ausbeutung und Diskriminierung funktionieren kann.
Vergangene Initiativen für eine Partnerschaft zwischen Mizrachim und PalästinenserInnen wurden häufig von beiden Seiten als unrealistisch und nicht authentisch abgelehnt. Im Zusammenleben von MuslimInnen sowie Jüdinnen und Juden im Nahen Osten und Nordafrika hat es schwierige Momente der Abschottung und Demütigung gegeben, es hat aber auch eine lange und reichhaltige Tradition der Partnerschaft und des Dialogs hervorgebracht – auf Grundlage des Appells für Frieden und Gerechtigkeit für alle Menschen, der sich in allen heiligen Büchern verankert findet. Wir verschließen keineswegs die Augen davor, dass die Thora heute zum Gespött gemacht wird und die religiöse Sprache zu einem Hindernis beim Aufbau der Beziehungen zwischen Mizrachim und PalästinenserInnen geworden ist. Wir möchten diese Partnerschaft jedoch nicht begründen, indem wir uns der Welt der Religion versperren, auf deren Basis die Gesellschaften in unserer Region entstanden sind. Nur, wenn wir die traditionell enge Beziehung zwischen Islam und Judentum anerkennen, können wir einen einzigartigen Beitrag für einen gemeinsamen Weg und die Ausbildung einer kritischen Perspektive leisten.
Wir vergessen weder die jüdische Verbindung mit diesem Land noch die Tatsache, dass die Liebe für und das Streben nach Zion immer zentraler Teil der jüdischen Identität gewesen sind. Wir verweigern uns allerdings der Vorstellung, diese jüdische Bindung zum Land im Rahmen eines Regimes zu verankern, das auf einem System von Privilegien basiert, die einer ethnisch-nationalen-religiösen Gruppe zulasten der einheimischen Menschen dieses Landes verliehen werden. Wir wünschen uns, dass die jüdische religiöse Sprache die Fesseln des säkularen zionistischen Denkens sprengt und sich des Konzepts einer exklusiven und starren nationalen Herrschaft entledigt. Auf Grundlage dieser Tradition möchten wir in diesem Land nicht als Gutsherren, sondern als Söhne und Töchter in einem gemeinsamen Heim leben.
Die furchtbare politische und soziale Realität zwingt uns, Mizrachim und PalästinenserInnen, dazu, eine gemeinsame Agenda zu erarbeiten. Es gibt viele drängende und konkrete Themen, auf die wir uns konzentrieren könnten: die Ausweitung der Entscheidungskompetenzen der „Entwicklungsstädte“ und arabischen Siedlungen; der Kampf gegen die unverhältnismäßig hohe Zahl von Mizrachim sowie PalästinenserInnen in Gefängnissen; der Kampf gegen das diskriminierende Bildungssystem; der Kampf gegen die Auslöschung unserer Kulturen und Geschichte; der Kampf gegen Polizeigewalt und Rassismus. Ebenso geht es um unsere Partnerschaft im Bereich der arabischen Sprache und Kultur und um die Erweiterung unserer Möglichkeiten, unsere Identität zu leben. Schließlich sollten wir auch gemeinsame feministische Ansätze zur Abwehr der staatlichen Diskriminierung gegen alleinerziehende Mütter und die alltägliche Gewalt gegen Frauen im Allgemeinen entwickeln, insbesondere in Bezug auf Frauen aus diskriminierten und marginalisierten Gruppen, und für die Bereitstellung diesbezüglicher Mittel sorgen. Uns schwebt ein gemeinsamer Kampf gegen die neoliberale Raumordnungspolitik vor, die einerseits den Prozess der Vertreibung und Verdrängung von PalästinenserInnen aus den Städten befördert und andererseits die Verdrängung armer Mizrachim (und anderer Personengruppen) aus ihren Vierteln unter dem Vorwand der „städtischen Erneuerung“ vorantreibt.
Nur, wenn wir es schaffen, die Barrieren zu überwinden, die der Zionismus zwischen uns errichtet hat, können wir unseren gemeinsamen Kampf beginnen. Diese Trennung zu überwinden bedeutet nicht, unsere Identität oder die vielschichtige Geschichte unserer jeweiligen Gruppen zu ignorieren. Wir wollen sie stattdessen für die Umsetzung eines gemeinsamen Lebens und Handelns in gesellschaftlicher Solidarität zusammenführen.
Wir treten in die Fußstapfen früherer Gruppen und Individuen, die zu verschiedenen Zeitpunkten versucht haben, ein Bündnis zwischen Mizrachim und PalästinenserInnen zu schmieden – ein Bündnis, auf der Grundlage der langen Geschichte des Miteinanders, der gegenseitigen Bereicherung und des Lernens zwischen Jüdinnen, Juden und MuslimInnen sowie zwischen Jüdinnen, Juden und AraberInnen. In den Worten des verstorbenen jüdisch-marokkanischen Poeten David Buzaglo in seiner Mimouna-Hymne „Ihr seid aus dem Westen“: „Juden und Araber saßen beisammen / und wärmten ihre Herzen mit Instrumenten und Musik / und die hebräische Frau kleidete sich wie die arabische Frau / und der hebräische Mann ließ sich nicht von seinem arabischen Bruder unterscheiden / ob in der Stadt oder auf dem Land, der Geist von jedermann war bereit / die Grenzen zwischen Israel und den Nationen waren unscharf geworden / wären da nicht die Blutrünstigen gewesen, die den Staat kontrollieren.“ Wir glauben, dass die Zeit reif ist, zu diesem gemeinsamen Ort zurückzukehren, an dem der „Geist von jedermann bereit war“, um ein Bündnis aufzubauen, das die blutenden Wunden der BewohnerInnen dieses Landes heilen kann.
Wir rufen zur Gründung eines breiten sozialen und zivilgesellschaftlichen Bündnisses auf, um die antidemokratischen Grundfeste des politischen und ökonomischen Systems in Israel anzugreifen. Dieses zivilgesellschaftliche Bündnis hat das Potenzial, nach Jahrzehnten der Enteignung zu einer Umverteilung von Ressourcen und zu einem Ende von Besatzung und Unterdrückung zu führen. Auf diese Weise könnten wir die palästinensischen und Mizrachi-Kulturen von den Zwängen und uns auferlegten Beschränkungen befreien, die Mizrachim und PalästinenserInnen davon abhalten, in einen freien Dialog mit den Menschen aus der Region zu treten. Wir glauben, dass die Mizrachi-Gemeinschaft ein jüdisch-palästinensisches Bündnis hervorbringen könnte, das nicht auf einer Selbstwahrnehmung als Opfer beruht, sondern enorme Kraft aus der Gemeinschaft von Männern und Frauen aus dieser Region ziehen könnte, und zwar auf der Grundlage von Gleichheit und Gerechtigkeit.
Wir richten uns gegen die vierte Netanjahu-Regierung, eine Regierung des politischen, wirtschaftlichen, sozialen und menschlichen Kahlschlags, und bemühen uns, einen echten Versöhnungsprozess zwischen verschiedenen Nationen, Kollektiven, PalästinenserInnen sowie Jüdinnen und Juden zu beginnen, um hier eine gemeinsame Heimat aufzubauen. Gemeinsam werden wir den tiefen Wunden aller Opfer von Blutvergießen, wirtschaftlicher Ausbeutung und geschlechtsspezifischer Gewalt Tribut zollen. In der Einleitung zu seinem Buch „Belagerungszustand“ schrieb der Lyriker Mahmoud Darwish: „Wir werden Hoffnung säen.“ Auch wir möchten Hoffnung säen, für die Gesellschaft als Ganzes, für unsere Kinder und für die kommenden Generationen.
Übersetzung aus dem Hebräischen: Zach Smith
Übersetzung aus dem Englischen: Sebastian Landsberger und Kristina Vesper
אלמוג בהר 